ภาษาธรรม

 

.....สังขาร แปลว่า การปรุงแต่ง สิ่งถูกปรุงแต่ง

.....สังขาร ในเรื่องไตรลักษณ์หรือสามัญลักษณะ หมายถึง ร่างกาย ตัวตน สสาร สิ่งที่ประกอบกันขึ้นหรือถูกปรุงแต่งขึ้นจากธาตุ 4

 

สังขาร ในความหมายนี้แบ่งเป็น 2 คือ

 

1.อุปาทินนกสังขาร สังขารมีใจครอง คือ สิ่งมีชีวิต มีจิตวิญญาณ สามารถเคลื่อนไหวรับ จำ คิด รู้อารมณ์ได้ ได้แก่ มนุษย์ อมนุษย์ สัตว์ดิรัจฉาน

2.อนุปาทินนกสังขาร สังขารไม่มีใจ ครอง คือ สิ่งไม่มีชีวิต ไม่มีจิตวิญญาณ รับ จำ คิด รู้อารมณ์ไม่ได้ ได้แก่ ต้นไม้ ภูเขา ดิน น้ำ รถ เรือ เป็นต้น

 

.....สังขารในความหมายนี้จัดเป็นรูปขันธ์ในขันธ์ 5 มิใช่สังขารขันธ์ และมีลักษณะเสมอกันโดยเป็นอนิจจัง ทุกขัง อนัตตา