สัตถา เทวมนุสสานัง
พระธรรมเทศนา
สตฺถา เทวมนุสฺสานํ แปลว่า พระองค์เป็นบรมครูแห่งเทวดาและมนุษย์ทั้งหลาย ข้อนี้สาธกได้ด้วยพุทธกิจ 5 ประการ ซึ่งว่า
1) เวลาเช้าบิณฑบาต
2) เย็นทรงแสดงธรรม
3) พลบค่ำทรงให้โอวาทภิกษุ
4) เที่ยงคืนแก้ปัญหาเทวดา
5) ย่ำรุ่งพิจารณาดูเวไนยสัตว์ที่พึงจะโปรด
จะเห็นได้ว่าในข้อ 2-3 นั้นทรงเป็นครูมนุษย์ ข้อ 4 นั้นทรงเป็นครูเทวดาและยังมีมงคลสูตรเป็นข้อยืนยันอีก เพราะเหตุที่พระองค์จะทรงแสดงมงคลสูตรนั้นก็เนื่องจากเหตุว่าเทวดาลงมาเฝ้า และยกปัญหาขึ้นทูลถามว่า
"อะไรเป็นมงคล" "อเสวนา จ พาลานํฯ" เป็นอาทิ ซึ่งแปลว่า อย่าคบคนพาลเป็นต้น ตลอดจนถึง "นิพฺพาน จฺฉิกิริยา การทำให้แจ้งซึ่งพระนิพพานฯ" ซึ่งพระองค์ตรัสว่าสิ่งเหล่านี้ล้วนเป็นมงคลทั้งสิ้น ดังนี้จึงได้พระนามว่า
"สตฺถา เทวมนุสฺสานํ" พระองค์เป็นบรมครูทั้งเทวดาและมนุษย์
บทขยายความ
พระพุทธคุณข้อนี้ก็เกิดมาจากการที่พระองค์ทรงเป็นโลกวิทู เพราะทรงรู้แจ้งโลกจึงได้ทรงเป็นยอดนักฝึกมนุษย์อย่างดีเลิศไม่มีใครเสมอเหมือน ไม่เฉพาะแต่มนุษย์เท่านั้นที่พระองค์ทรงฝึกได้ แม้แต่เทวดาทั้งหลาย ทั้ง 6 ชั้นฟ้า รวมทั้งรูปพรหมด้วย พระองค์ก็ทรงสามารถฝึกให้ได้ดีอย่างชนิดไม่มีใครเทียบอีกเหมือนกัน พระองค์จึงได้ชื่อว่า เป็นบรมครูของมนุษย์และเทวดาทั้งหลาย นอกจากนี้ยังไม่ทรงเหนื่อยหน่ายในการที่จะฝึกอีกด้วย ดังปรากฏตามพุทธกิจ 5 ประการว่า
1) เวลาเช้าทรงบิณฑบาต
2) เย็นทรงแสดงธรรมแก่มนุษย์
3) พลบค่ำทรงให้โอวาทภิกษุ
4) เที่ยงคืนทรงแก้ปัญหาเทวดา
5) ย่ำรุ่งทรงพิจารณาดูเวไนยสัตว์
นี่คือหัวใจของความเป็นครูของพระพุทธองค์ ขอให้ใครพอมีแวว มีบุญพอจะฝึกได้เถอะจะเป็นมนุษย์ก็จะเสด็จไปฝึกให้ ไม่ว่าเขาจะอยู่ไกลแสนไกลแค่ไหน จะเป็นเทวดาก็ยังไปฝึกให้ได้ในวันหนึ่ง ๆ พระองค์ทรงทุ่มให้กับการฝึกทั้งมนุษย์และเทวดาอย่างเต็มที่ ไม่ได้ทรงเห็นแก่การพักผ่อนหลับนอนเลย ด้วยพระทัยของความเป็นครูยอดนักฝึกเช่นนี้ จึงทรงได้พระนามว่า "สัตถาเทวมนุสานัง" คือ พระบรมครูของทั้งเทวดาและมนุษย์ทั้งหลาย"
*----------------------------------------------------------------------------------------------------------*
หนังสือ PD 003 พระพุทธคุณ พระธรรมคุณ พระสังฆคุณ
หนังสือเรียน หลักสูตร Pre-Degree
