อายตนะภายใน (อัชฌัตติกายตนะ)
อายตนะภายใน (อัชฌัตติกายตนะ)6)
1.จักขายตนะ หมายถึง แดนติดต่อคือ ตา
ตา หมายถึง ประสาทที่รับรูปต่างๆ ได้ อยู่ในลูกนัยน์ตา บางทีเรียกว่า จักขุประสาท
2.โสตายตนะ หมายถึง แดนติดต่อคือหู
หู หมายถึง ประสาทที่รับฟังเสียงได้ อยู่ในช่องหู
3.ฆานายตนะ หมายถึง แดนติดต่อคือ จมูก
จมูก หมายถึง ประสาทที่สูดกลิ่นได้ อยู่ในช่องจมูก
4.ชิวหายตนะ หมายถึง แดนติดต่อคือ ลิ้น
ลิ้น หมายถึง ประสาทที่ลิ้มรสได้ อยู่ที่แผ่นลิ้น
5.กายายตนะ หมายถึง แดนติดต่อคือ กาย
กาย หมายถึง ประสาทที่ได้รับสัมผัส
6.มนายตนะ หมายถึง แดนติดต่อ คือ มน หรือ ใจ ใจ หมายถึง จิต
------------------------------------------------------------
6) พันเอก ปิ่น มุทุกันต์, แนวสอนธรรมะตามหลักสูตรนักธรรมตรี, กรุงเทพฯ : คลังวิทยา, 2514 หน้า 45.
MD 408 สมาธิ 8: วิปัสสนากัมมัฏฐาน
