ความเป็นมาของพระไตรปิฎก
การกล่าวถึงความเป็นมาแห่งพระไตรปิฎก จำเป็นต้องกล่าวถึงเหตุการณ์ ตั้งแต่ยังมิได้จดจารึกเป็นลายลักษณ์อักษร รวมทั้งหลักฐานเรื่องการท่องจำและข้อความที่กระจัดกระจายยังมิได้จัดเป็นหมวดหมู่ จนถึงมีการสังคายนา คือ จัดระเบียบหมวดหมู่การจารึกเป็นตัวหนังสือและการพิมพ์เป็นเล่ม
ในเบื้องแรกเห็นควรกล่าวถึงพระสาวก 4 รูป ผู้มีส่วนเกี่ยวข้องกับประวัติความเป็นมาแห่งพระไตรปิฎก คือ
1. พระอานนท์ผู้เป็นพระอนุชา และเป็นผู้อุปัฏฐากรับใช้ใกล้ชิดพระพุทธองค์ในฐานะที่ทรงจำพระพุทธวจนะไว้ได้มาก
2. พระอุบาลี ผู้เชี่ยวชาญทางวินัย ในฐานะที่ทรงจำวินัยปิฎก
3. พระโสณกุฏิกัณณะ ผู้เคยท่องจำบางส่วนแห่งพระสุตตันตปิฎกและกล่าวข้อความนั้น ปากเปล่าในที่เฉพาะพระพักตร์ของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ได้รับ สรรเสริญว่าทรงจำได้ดีมากสำเนียงที่กล่าวข้อความก็ชัดเจน แจ่มใสเป็นตัวอย่างแห่งการท่องจำใน มัยที่ยังไม่มีการจารึกพระไตรปิฎกเป็นตัวหนังสือ
4. พระมหากัสสปะ ในฐานะผู้ริเริ่มให้มีการสังคายนา จัดระเบียบพุทธวจนะให้เป็นหมวดหมู่ ในข้อนี้ย่อมโยงไปถึงพระสัมมาสัมพุทธเจ้า พระสารีบุตรและพระจุนทะน้องชายพระสารีบุตร ซึ่งเคยเสนอให้เห็นความสำคัญของการทำสังคายนา คือ จัดระเบียบคำสอนให้เป็นหมวดหมู่ดังจะกล่าวต่อไป
*----------------------------------------------------------------------------------------------------------*
หนังสือ PD 005 พระไตรปิฎกเบื้องต้น
หนังสือเรียน หลักสูตร Pre-Degree
