คำถาม: สี่คนหาม สามคนแห่ คนเดียวนั่งแคร่ สองคนพาไป หมายถึงอะไร?
คำตอบ: หลวงปู่หลวงตาในอดีตท่านมีภูมิธรรมภูมิรู้แน่นมาก ท่านได้นำคำสอนพระอภิธรรมในพระพุทธศาสนามาสอนลูกศิษย์ได้อย่างชาญฉลาด, ลึกซึ้งและเข้าใจง่ายเพื่อให้รู้หลักวิชชาเพื่อจะเข้าใจองค์ประกอบของชีวิตมนุษย์และชีวิตหลังจากตายว่า
4 คนหาม คือ ธาตุ 4 ประกอบด้วย ดิน น้ำ ลม ไฟ ที่มาประชุมรวมกันก่อเกิดเป็นกายมนุษย์หรือกายหยาบของเรานี้
3 คนแห่ คือ ลักษณะความจริง 3 ประการของสรรพสัตว์, สรรพสิ่งในโลกและชีวิตว่าล้วนมีลักษณะดังนี้
1.อนิจจัง(ไม่เที่ยงแท้)
2.ทุกขัง(มีแต่ความทุกข์ประจำและทุกข์จรทั้งหมด)
3.อนัตตา (ไม่มีอะไรเป็นตัวตนที่ต้องไปยึดติด)
คนเดียวนั่งแคร่ คือ ใจหรือดวงจิตดวงเดียวของเรานี้เองที่จะต้องรักษาดูแลใจด้วยการสร้างบุญสร้างความดีไว้เพื่อจะให้ใจนี้ผ่องใสงดงามเสมอ
สองคนพาไป คือ บุญและบาป ที่เป็นหัวใจสำคัญจะพาเราไปในปรโลกหลังความตายนั่นเอง
เพราะเหตุที่ว่า ในวันใดวันหนึ่งที่เราจะหลับตาลาโลก หากภาพที่มาฉายให้เห็นในช่วงนาทีสำคัญนั้นเป็นภาพแห่งความดีงามที่ได้สั่งสมเอาไว้ครั้งที่ยังแข็งแรง จะทำให้ใจผ่องใสและเป็นเหมือนกุญแจเมืองเพื่อผ่านไปสู่สุคติภูมิที่สว่างไสว
ตรงกันข้าม ถ้าภาพที่มาฉายให้เห็น เป็นภาพของการกระทำบาปอกุศล จะมีผลให้ใจเศร้าหมอง เป็นเหตุให้นำไปสู่ทุคติภูมิ
ดังพุทธพจน์ที่กล่าวไว้ใน วัตถูปมสูตร ว่า
จิตฺเต สงฺกิลิฏฺเฐ ทุคฺคติ ปาฏิกงฺขา
เมื่อจิตเศร้าหมอง ทุคติเป็นอันหวังได้
จิตฺเต อสงฺกิลิฏฺเฐ สุคติ ปาฏิกงฺขา
เมื่อจิตไม่เศร้าหมอง สุคติเป็นอันหวังได้.
Cr : PKitsakol
