ความรู้เรื่อง "ทาน"
๒. วัตถุประสงค์ของทาน
แบ่งตามลักษณะของการให้ มี ๔ อย่าง คือ
๒.๑) การให้เพื่อชำระกิเลส คือ ความตระหนี่ในใจของผู้ให้ เรียกว่า "บริจาคทาน"
หมายถึง การให้ด้วยการเสียสละ เพื่อกำจัดความขุ่นมัวแห่งจิต โดยไม่คำนึงถึงว่า
ผู้รับจะเป็นใครก็ตาม การให้แบบนี้ได้บุญมากที่สุด ยิ่งเรามีใจที่บริสุทธิ์ และให้แก่ผู้
ที่บริสุทธิ์มาก ยิ่งได้บุญมาก
๒.๒) การให้เพื่อตอบแทนคุณความดี เรียกว่า "ปฏิการทาน" หมายถึง การให้เพื่อตอบ
แทนหรือบูชาคุณความดีแก่ผู้ที่มีคุณธรรมสูงกว่า หรือผู้ที่มีอุปการะแก่ตน การให้
แบบนี้ผู้ให้อาจจะไม่นึกถึงบุญ แต่นึกถึงเฉพาะคุณความดีของท่าน เช่น การให้
สิ่งของแด่พ่อแม่ ครูอาจารย์ และบุคคลต่างๆ เป็นต้น แต่ถ้าเราให้เพื่อการบูชาคุณ
ความดีและนึกถึงบุญด้วย ย่อมมีผลานิสงส์มากกว่า
๒.๓) การให้เพื่อสงเคราะห์ เรียกว่า "สังคหทาน" หมายถึง การให้เพื่อผูกมิตร ยึดเหนี่ยว
นํ้าใจกันในกลุ่มคนที่มีความเกี่ยวข้องสัมพันธ์กับตน ไม่ว่าจะเป็นโดยส่วนตัวหรือ
โดยหน้าที่การงานก็ตาม โดยมุ่งที่จะให้เกิดคุณประโยชน์แก่ผู้รับเป็นสำคัญ
๒.๔) การให้เพื่ออนุเคราะห์ เรียกว่า "อนุคคหทาน" หมายถึง การให้ความช่วยเหลือ
เกื้อกูลแก่คนยากจน ด้วยจิตเมตตาสงสารเมื่อเห็นเขาตกทุกข์ได้ยาก ไม่ว่าคนนั้น
จะเป็นใคร จะมีความเกี่ยวข้องสัมพันธ์กับตนหรือไม่ก็ตาม ก็อนุเคราะห์ช่วยเหลือ ตามกำลัง
