ความหมายของสมถะพระมงคลเทพมุนี

วันที่ 15 กค. พ.ศ.2558

 

 

ความหมายของสมถะพระมงคลเทพมุนี

            พระมงคลเทพมุนี ได้กล่าวเอาไว้ว่า สมถะ เป็นวิชชาเบื้องต้น2) แปลว่าสงบ แปลว่าระงับ แปลว่าหยุด แปลว่านิ่ง คือ การทำใจให้หยุด ให้สงบ อธิบายเพิ่มเติมได้ว่า เมื่อใครเริ่มต้นในการปฏิบัติธรรม หยุด แปลว่านิ่ง คือ การทำใจให้หยุด ให้สงบ อธิบายเพิ่มเติมได้ว่า เมื่อใครเริ่มต้นในการปฏิบัติธรรม ผู้นั้นก็ชื่อได้ว่าเริ่มต้นเรียนสมถะ เมื่อใดที่สามารถทำใจให้สงบได้ก็ชื่อว่า ได้สำเร็จสมถะในขั้นเบื้องต้น สมถะนั้น มีหลายระดับขั้นตั้งแต่เบื้องต้นจนถึงสูงสุด เป็นเรื่องที่ต้องเรียนตลอดชีวิต พระเดชพระคุณ- พระมงคลเทพมุนีท่านกล่าวเอาไว้ว่า

 

“    ผู้พูดนี้ได้ศึกษามาตั้งแต่บวช พอบวชออกจากโบสถ์แล้วได้วันหนึ่ง รุ่งขึ้น อีกวันหนึ่งก็เรียนทีเดียว เรียนสมถะทีเดียว ไม่ได้หยุดเลย จนกระทั่งถึงบัดนี้”3)

 

            ที่เป็นเช่นนั้นก็เพราะสมถะเป็นของลึกซื้ง มีรายละเอียดมาก การจะเรียนให้หมดสิ้นไป เป็นการทำได้ยาก เราอาจจะเปรียบได้ว่า สมถะที่มีสอนกันอยู่ในพระไตรปิฎก เป็นเหมือนกับใบไม้ในกำมือ แต่จริงๆ แล้ว สมถะในแนวปฏิบัตินั้นเป็นความรู้ที่เป็นดุจใบไม้ของป่าใหญ่ทั้งป่า ดังที่พระพุทธองค์ได้ตรัสเอาไว้ว่า

 

“    ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย เธอทั้งหลายจะสำคัญความข้อนั้นเป็นไฉน ใบประดู่ลาย 2-3 ใบ ที่เราถือด้วยฝ่ามือกับใบที่บนต้น อย่างไหนจะมากกว่ากัน”

 

ภิกษุทั้งหลายกราบทูลว่า “    ข้าแต่พระองค์ผู้เจริญ ใบประดู่ลาย 2-3 ใบ ที่ พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงถือด้วยฝ่าพระหัตถ์มีประมาณน้อย ที่บนต้นมากกว่า พระเจ้าข้า”

 

พระพุทธเจ้าตรัสว่า “    อย่างนั้นเหมือนกัน ภิกษุทั้งหลาย สิ่งที่เรารู้แล้วมิได้บอกเธอทั้งหลายมีมาก”4)

 

------------------------------------------------------------------------

2) มูลนิธิพุทธภาวนาวิชชาธรรมกาย, ชีวประวัติ ผลงานและรวมพระธรรมเทศนา 63 กัณฑ์, กรุงเทพฯ : เทคนิค 19, 2528 หน้า 272.
3)  มูลนิธิพุทธภาวนาวิชชาธรรมกาย, ชีวประวัติ ผลงานและรวมพระธรรมเทศนา 63 กัณฑ์, กรุงเทพฯ : เทคนิค 19, 2528 หน้า 272-273.
4) สีสปาสูตร, สังยุตตนิกาย มหาวารวรรค มก. เล่มที่ 31 ข้อ 1712 หน้า 449.

จากหนังสือ DOUMD 305  สมาธิ 5

หลักสมถวิปัสสนากัมมัฏฐาน


 

 ยอมรับนโยบายข้อมูลส่วนบุคคล Total Execution Time: 0.0036433180173238 Mins