ประเภทของกสิณ
กสิณในพระพุทธศาสนาแบ่งออกเป็น 10 ประเภท คือ
1.ปฐวีกสิณ กสิณดิน
2.อาโปกสิณ กสิณน้ำ
3.เตโชกสิณ กสิณไฟ
4.วาโยกสิณ กสิณลม
5.นีลกสิณ กสิณสีเขียว
6.ปีตกสิณ กสิณสีเหลือง
7.โลหิตกสิณ กสิณสีแดง
8.โอทาตกสิณ กสิณสีขาว
9.อาโลกกสิณ กสิณแสงสว่าง , แสงไฟ
10.อากาสกสิณกสิณที่ว่าง , อากาศ
กสิณ 4 ชนิดแรก เรียกว่า ภูตกสิณ เพราะสอดคล้องกับธาตุทั้ง 4 ที่เรียกว่า มหาภูตธาตุ คือ ดิน น้ำ ไฟ ลม กสิณ 4 ชนิดต่อมาเรียกว่า วรรณกสิณ เพราะเกี่ยวข้องกับสีทั้ง 4 คือ สีเขียว เหลือง แดง และขาว ส่วนกสิณที่เหลือ 2 ชนิด เกี่ยวข้องกับแสงสว่างและอากาศตามลำดับ ดังนั้น เราอาจแบ่งกสิณ 10 ชนิด ตามที่ปรากฏในคัมภีร์วิสุทธิมรรค เป็น 3 กลุ่ม คือ
กลุ่มที่ 1 ภูตกสิณ ได้แก่ ธาตุ 4 คือ ดิน น้ำ ไฟ ลม
กลุ่มที่ 2 วรรณกสิณ ได้แก่ สีต่างๆ คือ สีเขียว สีเหลือง สีแดง สีขาว
กลุ่มที่ 3 เสสกสิณ ได้แก่ แสงสว่างและอากาศ
การเจริญสมาธิโดยใช้กสิณเป็นหลักปฏิบัติ ท่านอธิบายไว้ว่าเป็นแบบปฏิบัติที่มีหลักการเป็นแผน มีการบรรลุพระนิพพานเป็นเป้าหมายสูงสุด ต่อไปนี้จะได้กล่าวถึงวิธีเจริญกสิณตามที่พบในอรรถกถาทั้งหลาย และวิธีปฏิบัติตามหลักปฏิบัติเพื่อให้เข้าถึงพระธรรมกาย
------------------------------------------------------------------------
จากหนังสือ DOUMD 306 สมาธิ 6
สมถกัมมัฏฐาน 40 วิธี