พระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรโรมัน
ชาวอังกฤษชื่อ Prof.T.W.Rhys Davids เป็นผู้ก่อตั้งสมาคมบาลีปกรณ์ขึ้น โดยมีชื่อเป็นภาษาอังกฤษว่า Pail Text Society หรือ PTS ณ กรุงลอนดอน ประเทศอังกฤษ ท่านได้พิมพ์เผยแผ่พระไตรปิฎก 2 ฉบับ คือ ฉบับภาษาบาลีอักษรโรมัน และฉบับแปลเป็นภาษาอังกฤษรวมทั้งอรรถกถา และปกรณ์วิเสตามวัตถุประสงค์ของสมาคมบาลีปกรณ์ นักวิชาการทางพระพุทธศาสนาในประเทศต่าง ๆ นิยมอ้างอิงพระไตรปิฎกท้ัง 2 ฉบับดังกล่าว แต่พระไตรปิฎกฉบับของสมาคมบาลีปกรณ์ก็ยังชื่อว่าได้แปลไปจากฉบับภาษาบาลีจากประเทศศรีลังกา โดยชาวตะวันตกได้มาศึกษาเล่าเรียนบาลีจนสามารถปริวรรตเป็นอักษรโรมัน และแปลเป็นภาษาอังกฤษได้ แม้บางชุดจะไม่สมบูรณ์ก็ตาม ชาวตะวันตกเองก็ยังแสดงความเห็นว่าพระไตรปิฎกภาษาบาลีฝ่ายเถรวาทสมบูรณ์ จึงได้จัดแปลเป็นภาษาอังกฤษ T.O.Ling กล่าวไว้ในพจนานุกรมพุทธศาสน์ของเขาว่า พระไตรปิฎก หลักพุทธธรรมในคัมภีร์ภาษาบาลี ที่นิกายเถรวาทเคารพนับถือ จัดว่าเป็นคำสอนแบบดั้งเดิมที่สุด และสมบูรณ์ที่สุดเท่าที่พบมา
สมาคมบาลีปกรณ์ หรือ Pail Text Society ชื่อย่อว่า PTS ได้จัดพิมพ์พระไตรปิฎกฉบับภาษาบาลีอักษรโรมันครบชุด โดยมีคณะทำงานในการปริวรรตภาษาบาลีสู่อักษรโรมันแต่ละเล่มจะมีกองบรรณาธิการประจำตรวจชำระและปริวรรต ดังรายละเอียดต่อไปนี้
1. Vinaya Pitaka พระวินัยปิฎกฉบับอักษรโรมัน มี 5 เล่ม เล่มที่ 1 มหาวรรค เล่มที่ 2 จุลลวรรค เล่มที่3สุตตวิภังค์ภาค 1 (ปาราชิก,สังฆาทิเส, อนิยต, นิสัคคีย์) เล่มที่ 4 สุตตวิภังค์ภาค 2 (มหาวิภังค์, ภิกขุณีวิภังค์) และเล่มที่ 5 ปริวาร พิมพ์ครั้งแรกในปี ค.ศ.1879 และครั้งสุดท้ายปี พ.ศ.1997 โดยมี Hermann Oldenberg เป็นบรรณาธิการ พร้อมทั้งเขียน
บทนำที่น่าสนใจไว้ในเล่มที่ 1
2. Suttanta Pitaka3 พระสุตตันตปิฎกฉบับอักษรโรมันมีครบทั้งหมดคือ 37 คือ เริ่มจาก
2.1 Digha Nikaya 3 เล่ม T.W.Rhys Davids และ J.Estlin Carpenter edit.
2.2 Majjhima Nikaya 3 เล่ม V.tranckner และ Robert Chalmers edit.
2.3 Samyuttanikaya 6 เล่มรวมทั้งเล่มดรรชนี M.Leon Feer edit. และ G.A.Somaratne วิเคราะห์
2.4 Anguttara Nikaya 6 เล่มรวมทั้งเล่มดรรชนี R.morris และ E.Hardy edit.
2.5 Khuddaka Nikaya มีพิมพ์แยกเล่มแต่ละส่วนดังต่อไปนี้
2.5.1 Khuddakapatha จำนวน 1 เล่ม Mrs.C.A.F.Rhys Davisd edit.
2.5.2 Dhammapada จำนวน 1 เล่ม O.Von Hinuber และ K.R.Norman edit.
2.5.3 Udana จำนวน 1 เล่ม P.Steinthal edit
2.5.4 Itivuttaka จำนวน 1 เล่ม E.Windisch edit.
2.5.5 Suttanipata จำนวน 1 เล่ม D.Andersen และ H.Smith edit.
2.5.6 Vimanavatthu & Petavatthu N.A.Jayawickrama edit. ฉบับรวมเล่ม
2.5.7 Thera-Theri Gatha H.Oldenberg และ R.Pischel edit. ฉบับรวมเล่ม
2.5.8 Jataka พร้อมอรรถกถาจำนวน 6 เล่ม V.Fausboll และ T.W.Rhys Davids edit.
2.5.9 Mahaniddesa จำนวน 1 เล่ม L.D. Vallee Poussin edit.
2.5.10 Cullaniddesa จำนวน 1 เล่ม W.Stede edit.
2.5.11 Patisambhidamagga จำนวน 1 เล่ม Vols.l,ll A.C.Taylor edit.
2.5.12 Apadana จำนวน 1 เล่ม M.E.Lilley edit.
2.5.13 Buddhavamsa & Cariyapataka จำนวน 1 เล่ม N.A.jayawickrama edit.
3. Abhidhamma Pitaka 1 ฉบับอักษรโรมันมีครบทั้งหมด 7 คัมภีร์ รวม 9 เล่ม โดยเริ่มจาก Dhammasangani จนถึงเล่มสุดท้าย คือ patthana บางคัมภีร์มีอรรถกถารวมอยู่ด้วย
ดังต่อไปนี้
3.1 Dhammasangani จำนวน 1 เล่ม E.Muller edit.
3.2 Vibhanga จำนวน 1 เล่ม Mrs. Rhys Davids edit.
3.3 Dhatukatha และอรรถกถาจำนวน 1 เล่ม E.R.Gooneratne edit.
3.4 Puggalapannatti และอรรถกถาจำนวน 1 เล่ม G.Landsberg and Mrs.Rhys Davids edit.
3.5 Kathavatthu, Vols.l-ll จำนวน 1 เล่ม A.C.Taylor edit.
3.6 Yamaka, Vols.l-ll จำนวน 2 เล่ม caroline Rhys Davis edit และคณะ
3.7patthana, (Duka-Tikapatthana) Vols.l-ll จำนวน 2 เล่ม Mrs.Rhys Davids edit.
4. Atthakatha2 มีอรรถกถาพระวินัย พระสูตร และพระอภิธรรม จำนวน 47 เล่ม อรรถกถาชาดกโรมัน ได้พิมพ์รวมกับฉบับพระบาลีส่วนอรรถกถาวิมานวัตถุ และเปตวัตถุ ยังไม่ได้พิมพ์เผยแผ่ ดังรายละเอียดต่อไปนี้
4.1 Samantapasadika อรรถกถาพระวินัยปิฎกมี จำนวน 8 เล่มรวมดัชนี J.Takakusu and M.Nagai edit.
4.2 Kankhavitarani อรรถกถาพระปาติโมกข์ จำนวน 1 เล่ม K.R.Norman and Wiiliam Pruitt edit.
4.3 Sumangalavilasini อรรถกถาพระสูตรทีฆนิกาย จำนวน 3 เล่ม T.W. Rhys Davids and J.E.Carpenter edit.
4.4 Papancasudani อรรถกถาพระสูตรมัชฌิมนิกาย จำนวน 4 เล่ม J.H.Woods,D.Kosambi,I.B.Horner edit.
4.5 Saratthappakasini อรรถกถาพระสูตรสังยุตตนิกาย จำนวน 3 เล่ม F.L.Woodward edit.
4.6 Manorathapurani อรรถกถาพระสูตรอังคุตตรนิกาย จำนวน 5 เล่ม M.walleser and H.Kopp edit.
4.7 Paramatthajotika อรรถกถาพระสูตรขุททกปาฐะ จำนวน 1 เล่ม H.Smith edit.
4.8 Dhammapadatthakatha อรรถกถาธรรมบท จำนวน 4 เล่ม S.C.Norman edit.
4.9 Paramatthadipani อรรถกถาอุทาน จำนวน 1 เล่ม F.L.woodward edit.
4.10 Paramatthadipani อรรถกถาอิติวุตตกะ จำนวน 2 เล่มรวมดัชนี M.M.Bose edit.
4.11 Paramatthajotika อรรถกถาสุตตนิบาต จำนวน 3 เล่ม H.Smith edit.
4.12 Paramatthadipani อรรถกถาเถรคาถา จำนวน 3 เล่ม F.L.woodward edit.
4.13 Paramatthadipani อรรถกถาเถรีคาถา จำนวน 1 เล่ม Wiiliam Pruitt edit.
4.14 Saddhammapajjotika อรรถกถา มหาจูฬนิทเท จำนวน 2 เล่ม A.P.Buddhadatta Mahathera edit.
4.15 Sadhammappakasini อรรถกถาปฏิสัมภิทามรรค จำนวน 2 เล่ม C.V.Joshi
edit.
4.16 Visuddhajanavilasini อรรถกถาอปทาน จำนวน 1 เล่ม C.E. Godakumbura
edit.
4.17 Madhuratthavilasini อรรถกถาพุทธวงศ์ จำนวน 1 เล่ม I.B.Horner edit.
4.18 Paramatthadipani อรรถกถาจริยาปิฎก จำนวน 1 เล่ม D.L.Barua edit.
4.19 Sammohavinodani อรรถกถาพระอภิธรรมวิภังค์ จำนวน 1 เล่ม A.P.Buudhadatta Mahathera edit.
*----------------------------------------------------------------------------------------------------------*
หนังสือ PD 005 พระไตรปิฎกเบื้องต้น
หนังสือเรียน หลักสูตร Pre-Degree
