รู้ทันโรคจากภาวะปกติของร่างกาย
" ร่างกายดำรงภาวะปกติได้อย่างไร "
การที่ร่างกายจะดำรงภาวะปกติได้นั้น อวัยวะทุกส่วนจะต้องทำงานพร้อมกันเป็นปกติ และต้องทำงานประสานสัมพันธ์กันเป็นอย่างดี เมื่อเจาะลึกเข้าไปถึงหน่วยย่อยภายในของอวัยวะแต่ละอย่าง จะพบว่า เซลล์ทุกเซลล์ต้องทำงานเป็นปกติด้วย อีกทั้งเซลล์ทุกเซลล์เหล่านั้น ก็ต้องทำงานประสานสัมพันธ์กันเป็นอย่างดีเช่นกัน
การที่อวัยวะต่างๆ ของร่างกาย รวมทั้งเซลล์ทุกเซลล์จะทำงานได้อย่างสมบูรณ์เป็นปกติต้องประกอบด้วยปัจจัยหลักสำคัญ 4 ประการ ดังนี้
1. องค์ประกอบหลักภายในร่างกายปกติ
องค์ประกอบหลักภายในร่างกายที่จะช่วยสนับสนุนให้เซลล์ เนื้อเยื่อ อวัยวะ และระบบทั้งหลายสามารถทำหน้าที่ใน ภาพปกติได้อย่างต่อเนื่อง มีพื้นฐานที่สำคัญ 3 ประการ คือ
1) มีสารอาหาร น้ำ และออกซิเจนหล่อเลี้ยงร่างกายในปริมาณเพียงพอ
สารอาหาร น้ำ และออกซิเจนเป็นวัตถุดิบที่สำคัญ ในการแปรเปลี่ยนเป็นพลังงาน เพื่อไปขับเคลื่อนเซลล์ให้เกิดการทำงานของอวัยวะส่งผลเป็นการกระทำต่างๆ ของร่างกาย ดังนั้นเซลล์จึงต้องได้รับสารอาหาร น้ำและออกซิเจนอย่างเพียงพอต่อเนื่องและทั่วถึงส่วนปริมาณความต้องการจะมากหรือน้อยเพียงใด ก็ขึ้นอยู่กับ ถานการณ์ที่เกิดขึ้นกับร่างกายขณะนั้นๆ
2) มีการกำจัดของเสียทิ้งทันท่วงที
ในขณะที่ร่างกายแปรเปลี่ยนวัตถุดิบเป็นพลังงาน จะต้องมีของเสียเกิดขึ้นทุกครั้ง ซึ่งของเสียจากกระบวนการชีววิทยาเหล่านี้ จะต้องถูกระบายออกจากเซลล์เนื้อเยื่อ และอวัยวะต่างๆ อย่างทันการ เซลล์เหล่านั้นจึงจะไม่แช่อยู่ในของเสีย และทำงานต่อไปได้เป็นปกติ แต่ถ้ามีของเสียส่วนใดส่วนหนึ่งระบายออกไม่ได้ หรือได้แต่ช้าไป เซลล์ก็จมของเสียสำลักของเสียแล้วตายในที่สุด
3) มีการสื่อสารสัมพันธ์ระหว่างกันตลอดเวลา
การสื่อสารส่งสัญญาณสั่งการทำงานระหว่างเซลล์ต่อเซลล์ เนื้อเยื่อต่อเนื้อเยื่อ อวัยวะต่ออวัยวะ และระบบต่อระบบต่างๆ ต้องมีความสัมพันธ์กันตลอดเวลา เพราะถึงแม้แต่ละส่วนจะทำงานของตัวเองได้สมบูรณ์ หากไม่สัมพันธ์กัน ก็จะเกิดการกระทบกระทั่งกันเองยกตัวอย่างง่ายๆ เช่น การขยับนิ้วมือ เมื่องอนิ้วหนึ่งนิ้ว เซลล์ต่างๆ ซึ่งทำหน้าที่ขับเคลื่อนให้กล้ามเนื้อที่ทำหน้าที่งอนิ้วหดตัว พร้อมกันนี้กล้ามเนื้ออีกด้านหนึ่งจำเป็นต้องหย่อนลงถ้ากล้ามเนื้อด้านหน้าหดตัว และด้านหลังก็หดตัวด้วยไม่ยอมคลาย เราก็จะงอนิ้วไม่ได้เป็นกล้ามเนื้อสู้กันเอง เราก็จะรู้สึกเจ็บ
ความบกพร่องขององค์ประกอบหลักพื้นฐานภายในร่างกายที่สำคัญทั้ง 3 ประการดังกล่าวแม้บกพร่องเพียงประการเดียว ก็จะส่งผลกระทบต่อการทำหน้าที่ของเซลล์เนื้อเยื่อ อวัยวะ หรือระบบนั้นๆ ได้ อาจไม่ถึงกับทำให้อวัยวะเสียหายทันที แต่นานๆ ไปก็อาจเกิดความเสียหายได้ดังนั้น ปัจจัยสำคัญประการหนึ่ง ที่ทำให้คนเราเจ็บป่วย ก็คือ องค์ประกอบหลักภายในร่างกาย 3 ประการ ดังกล่าวทำหน้าที่ได้ไม่สมบูรณ์ครบถ้วน
2. ระบบการขนส่งขององค์ประกอบหลักภายในร่างกายมีประสิทธิภาพ
องค์ประกอบหลักทั้ง 3 ประการดังกล่าวในข้อ 1. นั้น ไม่สามารถเคลื่อนที่ไปได้ด้วยตัวเอง ร่างกายจึงต้องมีระบบการขนส่ง 3 ระบบ ดังนี้
1) ระบบหล่อเลี้ยงบำรุง กระแสเลือดในเส้นเลือดแดงมีหน้าที่นำอาหาร น้ำ และออกซิเจนไปเลี้ยงเซลล์ต่างๆ ทั่วร่างกาย ถ้าเลือดไปไม่ถึง ณ ที่ใด ที่นั้นก็ขาดอาหาร น้ำ และออกซิเจน ซึ่งจะก่อให้เกิดปัญหาตามมา
2) ระบบกำจัดของเสีย ท่อน้ำเหลืองและเส้นเลือดดำ มีหน้าที่ระบายของเสียต่างๆในร่างกาย โดยนำไปทำลายตามระบบของร่างกาย แต่ถ้าตรงไหนน้ำเหลืองและเลือดดำไม่สามารถไหลผ่านหรือคั่งค้าง ของเสียก็ระบายออกมาไม่ได้
3) ระบบการสื่อสารสัมพันธ์ ร่างกายมีการสื่อสารสัมพันธ์ด้วยการส่งสัญญาณสั่งการทำงาน 2 ทาง คือ
3.1) โดยผ่านเส้นประสาท
3.2) โดยอาศัยฮอร์โมน ซึ่งฮอร์โมนก็ไปกับเลือดและน้ำเหลือง
สำหรับการสื่อสารสัมพันธ์โดยอาศัยเส้นประสาทนั้น เนื่องจากเส้นประสาทมีเซลล์ที่มีชีวิตเป็นส่วนประกอบ การที่จะทำงานได้ปกติต้องได้รับอาหาร น้ำ และออกซิเจนอย่างเพียงพอและมีการระบายของเสียอย่างทันท่วงทีเช่นกัน เพราะฉะนั้นถ้าบริเวณใดการไหลเวียนถูกปิดกั้นเลือดไปเลี้ยงไม่เพียงพอ น้ำเหลืองก็เข้าไปไม่ทั่วถึง เส้นประสาทในบริเวณนั้นก็ได้รับอาหารและออกซิเจนไม่เพียงพอ ขณะเดียวกันการระบายของเสียออกก็จะทำได้ไม่สมบูรณ์ มีผลให้การส่งสัญญาณสื่อสารบกพร่อง
ดังนั้น ถ้าระบบการขนส่งขององค์ประกอบหลักภายในร่างกายมีประสิทธิภาพ กล่าวคือระบบหล่อเลี้ยงบำรุงดำเนินไปได้ตลอดทั่วสรรพางค์กาย ระบบกำจัดของเสียปราศจากปัญหาการติดขัดคั่งค้าง ระบบการสื่อสารสัมพันธ์สามารถส่งสัญญาณสั่งงานได้ทั่วถึง ทุกๆ เซลล์ก็จะสนับสนุนให้องค์ประกอบหลักภายในร่างกายทั้ง 3 ประการ ทำหน้าที่ได้สมบูรณ์ครบถ้วน
3. เส้นทางทำงานของระบบการขนส่งภายในร่างกายไม่มีการปิดกั้น
เส้นทางการขนส่งทุกเส้นในระบบการขนส่งขององค์ประกอบหลักภายในร่างกายทั้ง 3 ระบบ ไม่ว่าจะเป็นการไหลเวียนของเส้นเลือดแดง เส้นเลือดดำ ท่อน้ำเหลือง รวมทั้งการส่งสัญญาณทางเส้นประสาทและฮอร์โมน ตามปกตินั้นต้องผ่านกล้ามเนื้อ เส้นเอ็น (กลุ่มเส้นใยที่รวมกันเป็นมัด ยึดปลายกล้ามเนื้อให้เชื่อมโยงกับกระดูก) และพังผืดที่มีอยู่โดยตลอดทั่วร่างกาย
พังผืด คืออะไร
พังผืด คือ เยื่อเหนียวบางๆ ที่อยู่ใต้ผิวหนัง ทำหน้าที่ห่อหุ้มกล้ามเนื้อและเส้นเอ็นทุกๆส่วนในร่างกายให้ยึดติดกันเป็นมัดๆ เมื่อตัดตามขวางของกล้ามเนื้อแต่ละมัด ก็จะพบว่า กล้ามเนื้อทุกมัดมีพังผืดหุ้มอยู่ รวมทั้งกระดูกน้อยใหญ่ทั่วสรรพางค์กายก็มีพังผืดห่อหุ้มเช่นเดียวกัน
ถ้ากล้ามเนื้อไม่มีพังผืดหุ้ม เวลากล้ามเนื้อหดตัวมันก็จะเละ เนื่องจากไม่มีอะไรมายึดให้มันเกาะติดกัน กล้ามเนื้อที่หุ้มกระดูกสามารถรัดติดกับกระดูกได้ก็เพราะพังผืดนี่เอง ถ้าขาดพังผืดมาช่วยรัดไว้แล้ว เวลาที่กล้ามเนื้อหดตัว กล้ามเนื้อก็จะกระจัดกระจายกันไปคนละทิศละทาง
ด้วยเหตุที่พังผืดเกิดขึ้นก่อนกล้ามเนื้อ เส้นเอ็น และกระดูก มันจึงสามารถขยายตัวหุ้มไปเรื่อยๆ ดังกล่าวได้ แม้กระทั่งเยื่อที่ยึดอวัยวะภายในทั้งหลาย นับตั้งแต่ มอง หัวใจ ปอด ลำไส้ ฯลฯ ให้ติดกับผนังด้านในส่วนต่างๆ ของร่างกายก็คือ พังผืดชนิดเดียวกันที่ขยายตัวห่อหุ้มอย่างต่อเนื่อง ต่างกันตรงพังผืดที่หุ้มกล้ามเนื้อเส้นเอ็น และกระดูกมีความเหนียวและหนากว่าจึงมักเรียกพังผืดที่หุ้มอวัยวะภายในว่า "เนื้อเยื่อยึดเหนี่ยว"
ดังนั้น เส้นทางการขนส่งขององค์ประกอบหลัก ภายในร่างกายทั้ง 3 ระบบ จะมีความคล่องตัวและมีประสิทธิภาพสมบูรณ์เต็มที่ ก็ต่อเมื่อไม่มีการปิดกั้นจากกล้ามเนื้อ เส้นเอ็น และพังผืด
4. โครงสร้างของร่างกายต้องอยู่ในภาวะสมดุล
กล้ามเนื้อ เส้นเอ็น และพังผืด ถือเป็นองค์ประกอบที่สำคัญประการหนึ่งของโครงสร้างของร่างกาย เมื่อเป็นเช่นนี้ การที่กล้ามเนื้อ เส้นเอ็น และพังผืดจะสามารถทำงานได้เป็นปกติโดยไม่ไปปิดกั้นเส้นทางทำงานของระบบการขนส่งภายในร่างกาย นั่นก็คือ โครงสร้างของร่างกายต้องอยู่ในภาวะสมดุลตามปกติด้วย
*----------------------------------------------------------------------------------------------------------*
หนังสือ GB 410 การรักษาสุขภาพตามพุทธวิธี
กลุ่มวิชาความรู้ทั่วไปทางพระพุทธศาสนา
