สมาธิคือคำตอบของชีวิต
คำสอนสรุปในพระพุทธศาสนา คือ ทาน ศีล ภาวนา แต่สมาธิภาวนา คือสุดยอดวิชชา ที่จะทำให้รู้แจ้งกระจ่างใจจนสิ้นความลังเลสงสัย
เพราะกว่าเราจะเข้าใจว่า การให้ทานทำให้มีโภคทรัพย์สมบัติ ร่ำรวยเงินทอง ยิ่งให้ยิ่งได้หมายความว่าอย่างไร อาจต้องใช้เวลาเป็นปีหรือหลายปี
กว่าจะอดทน รักษาศีล 5 ให้บริสุทธิ์ได้ กว่าจะซึ้งแก่ใจว่ารักษาศีล แล้วทำให้อายุยืน ร่างกายไม่พิกลพิการ หล่อ สวย สง่างาม ก็ต้องทำความเข้าใจนานเป็นปีเช่นกัน บางคนอาจคิดเลยไปไกลว่า ในสังคมยุคปัจจุบันนี้ถ้าต้องรักษาศีล 5 คงประกอบอาชีพทำมาหากินยาก แต่ละอาชีพต้องเสี่ยงต่อการทำผิดศีล 5 ทั้งนั้น ไม่ข้อใดก็ข้อหนึ่ง
แต่สมาธิภาวนา เป็นเรื่องที่ทำได้ง่าย ทำได้ทันที ทำได้ทุกคนยกเว้นคนจิตประสาท และไม่เกี่ยวกับ เชื้อชาติ ศาสนา ใช้เวลาทำสมาธิเพียง 1 ชั่วโมง ก็รู้ซึ้งแก่ใจว่า สมาธิคือคำตอบของชีวิต ที่เราแสวงหามานาน ขอเพียงทำให้ถูกวิธีคือทำใจให้เป็นสมาธิอยู่ตรงกลางท้อง ตรงศูนย์กลางกายฐานที่ 7 เหนือสะดือขึ้นมา 2 นิ้วมือ ซึ่งเป็นฐานที่ตั้งดั้งเดิมของใจ จิตที่เป็นสมาธิอยู่ตรงศูนย์กลางกาย จะทรงอนุภาพมากที่สุดที่เรียกกันว่า “จิตตานุภาพ” ทำอะไรก็สำเร็จดั่งใจนึก ที่สำคัญ จิตที่นิ่งตั้งมั่นตรงศูนย์กลางกาย จะเป็นจิตที่มีทั้งพลังอานุภาพและความสงบสุขรวมอยู่ด้วยกัน คนที่ใจเป็นสมาธิอยู่คนเดียวก็มีความสุข อยู่ร่วมกับคนอื่นก็ไร้ปัญหา ใจจับอยู่กับความสุขภายใน มากกว่าไปจับผิดคิดระแวงผู้อื่น
เมื่อใจเป็นสมาธิระดับเบื้องต้น จะรู้สึกอารมณ์สบายผ่อนคลาย แต่ตื่นตัวอยู่เสมอ ความคิดอ่านถูกจัดเป็นระบบระเบียบ มีความจำที่แม่นยำมากขึ้น
เมื่อนั่งสมาธิอย่างต่อเนื่องทุกวัน อย่างน้อยวันละ 1 ชั่วโมง ใจถูกกลั่นด้วยสมาธิให้ใสบริสุทธิ์ สะอาด จะเกิดหิริโอตตัปปะ คือความละอายเกรงกลัวบาปขึ้นในใจ ขึ้นชื่อว่าความชั่วบาปกรรม แม้ไม่มีใครรู้เห็นก็ไม่กล้าทำ เริ่มตั้งใจรักษาศีลโดยไม่ต้องมีใครมาบังคับ รู้คุณค่าของการให้และแบ่งปันว่ายิ่งใหญ่เพียงไหน เข้าใจกลไกลการทำงานของบุญบาป
ระดับหนึ่ง อย่างน้อยก็รู้ว่าเมื่อใดใจที่ขุ่นมัว บาปเกิดขึ้นแล้ว เมื่อใดที่ใจผ่องใส เมื่อนั้นความสุขหรือบุญหรือพลังงานบริสุทธ์เกิดขึ้น เราสามารถสัมผัสได้ด้วยตนเอง
ยามใดที่ใจหมองขุ่นมัว เราจะรู้สึกว่ากายใจไร้แรงไร้พลังทั้งที่ไม่ได้เจ็บป่วยออะไร
ยามใดที่ใจเป็นสมาธิใสบริสุทธิ์ เราจะรู้สึกมีความสุขเหลือเฟือ จนอยากแบ่งปันความสุขให้กับทุกคนในโลก
เมื่อใจเป็นสมาธิถึงระดับที่เข้าถึงธรรมภายในได้ คือใจจะหยุดนิ่งแน่น มั่นคง ตรงศูนย์กลางกายได้ยาวนานขึ้นเป็นชั่วโมงหรือตลอดทั้งวัน ใจจะถูกสมาธิกลั่นให้ใสเป็นดวงสว่างขึ้นมา เรียกว่าดวงปฐมมรรค ต้นทางไปสู่นิพพาน ในกลางดวงปฐมมรรคก็จะเห็นทางสายกลาง “มัชฌิมาปฏิพทาภายใน” หากดำเนินจิตถึงจุดนี้ได้ ความลังเลสงสัยในเรื่องโลกนี้โลกหน้าบาปบุญสิ้นไปจากใจ เหลือเพียงความเพียรสุทธิ์ ที่จะทำให้จิตหลุดพ้นจากอาสวกิเลส รู้ว่าดำเนินจิตมาถูกทางแล้ว ได้พบความสุขเสรีที่ไร้ขอบเขต ด้วยการจรดใจนิ่งอยู่ตรงศูนย์กลางกายได้ตลอดเวลา มีความสุขทุกนาทีทั้ง นั่ง นอน ยืน เดิน เรียนหนังสือหรือทำงาน เพียงทำใจให้เป็นสมาธิอยู่ตรงศูนย์กลางกายเท่านั้น ง่ายแต่ลึกซึ้ง สุขสดชื่นเกินคำบรรยาย
บทสารคดี รัตนวนาลี
25/02/2557
