มนุสสภูมิ
มนุสสภูมิ คือ โลกซึ่งเป็นที่อาศัยของสัตว์ผู้มีใจสูง คำว่า "มนุษย์" มาจากคำว่า "มน" (อ่านว่า
มะนะ) แปลว่า ใจ รวมกับคำว่า "อุษย์" หรือ "อุตม" (อุดม) แปลว่าสูง มนุษย์จึงหมายถึงผู้มีใจสูง ใจรุ่งเรืองและกล้าแข็ง ซึ่งก็คือคนที่อาศัยอยู่ในโลกของเรานี้ และยังรวมถึงคนที่อยู่ในอีกสามโลกในจักรวาลเดียวกับเราด้วยที่อยู่ของมนุษย์หรือมนุสสภูมิ อยู่บนพื้นดินในระดับเดียวกับไหล่เขาพระสุเมรุ ตั้งอยู่ทั้ง 4 ทิศของเขาพระสุเมรุซึ่งเป็นแกนกลางของจักรวาล ผืนแผ่นดินใหญ่ทั้ง 4 เรียกว่า "ทวีป" มีชื่อว่า ปุพพวิเทหทวีปอปรโคยานทวีป อุตตรกุรุทวีป และชมพูทวีป ดัง1ได้กล่าวมาแล้วข้างต้น
เพราะเหตุนี้ ในทวีปทั้ง 4 จึงมีของต้นไม้ ใบไม้ น้ำในทะเล มหา มุทร ท้องฟ้า ตาม ีของรัตนะ
ที่ไหล่เขาพระสุเมรุสะท้อนแ ง แต่ละทวีปมีทวีปน้อย 500 เป็นบริวาร คนที่อาศัยอยู่ในทวีปน้อย มีความ
เป็นไปต่างๆ ตามผู้คนที่อยู่ในทวีปใหญ่ รูปใบหน้าของมนุษย์มีลักษณะตามสัณฐานของทวีป
มนุษย์ในทวีปทั้ง 4 เมื่อกล่าวโดยรวม มีรูปร่างสัณฐาน หน้าตา อยู่ในลักษณะเดียวกัน ต่างกัน
ตรงขนาด ความได้ส่วนสัด และความประณีต วยงาม เช่น มนุษย์ในชมพูทวีปมีใบหน้ารูปไข่ มนุษย์ใน
อปรโคยานทวีปมีใบหน้ากลมเหมือนดวงจันทร์วันเพ็ญ มนุษย์ในปุพพวิเทหทวีปมีใบหน้าเหมือนมะนาวตัดหรือพระจันทร์ครึ่งซีกส่วนมนุษย์ในอุตตรกุรุทวีปมีใบหน้าเป็นรูป ี่เหลี่ยม (รูปหน้าของมนุษย์ทวีปใดมีลักษณะเหมือนสัณฐานของทวีปนั้น) มนุษย์ในชมพูทวีป มีความ วยงามและความขี้เหร่แตกต่างกันมากมายตามแต่กุศลและอกุศลที่เจ้าตัวกระทำไว้มาให้ผลส่วนมนุษย์ในทวีปอื่นอีก 3 ทวีป ความ วยงามของผู้คนไม่แตกต่างกัน เนื่องจากมีคุณธรรมในจิตใจเสมอเหมือนกันโดยทั่วไป
คุณสมบัติ 3 ประการ ที่คนในชมพูทวีปประเสริฐกว่าคนในทวีปอื่นและเทวดาชั้นดาวดึงส์คือ
1.สูรภาวะ มีจิตใจกล้าแข็งในการกระทำความดี เช่น บำเพ็ญทาน รักษาศีล เจริญภาวนา
2. ติมันตะ มี ติตั้งมั่นในคุณพระรัตนตรัย
3. พรหมจริยวาสามารถประพฤติพรหมจรรย์ คือบวชได้ลักษณะพิเศษ 4 ประการ ที่คนในชมพูทวีปประเสริฐกว่าคนในทวีปอื่น คือ
1. มีจิตใจกล้าแข็ง ทั้งในด้านประกอบกรรมดีและกรรมชั่ว ทางฝ่ายดีนั้นสามารถปฏิบัติตน
ให้สำเร็จเป็นพระพุทธเจ้า พระปัจเจกพุทธเจ้า พระอัครสาวก พระสาวก พระเจ้าจักรพรรดิ เป็นต้น
ฝ่ายชั่วก็สามารถกระทำได้ถึงขั้นฆ่ามารดา ฆ่าบิดา ฆ่าพระอรหันต์ ทำโลหิตตุปบาท ทำสังฆเภท เป็นต้น
คนในอีก 3 ทวีป ไม่สามารถกระทำกล้าแข็งได้ถึงเพียงนี้
2. มีความเข้าใจในสิ่งที่เป็นเหตุ ทั้งที่ มควรและไม่ มควร รู้จักพิจารณาหาเหตุที่ทำให้เกิดสิ่งต่างๆ
โดยเฉพาะเป็นอย่างๆ ได้ทั้งฝ่ายที่เป็นนามธรรมและรูปธรรม
3. มีความเข้าใจในสิ่งที่มีประโยชน์และมิใช่ประโยชน์ รู้จักทั้งโลกิยประโยชน์ และโลกุตตร
ประโยชน์ โลกิยประโยชน์ ได้แก่ ลาภ ยศ รรเสริญสุข มนุษยสมบัติ เทวสมบัติ เป็นต้นส่วนความเข้าใจ
จะลึกซึ้งมากน้อยระดับใด ขึ้นอยู่กับศรัทธา วิริยะ ปัญญา บารมี และการคบหา มาคม
4. มีความเข้าใจในสิ่งที่เป็นกุศลและอกุศล ทั้งโลกิยกุศลและโลกุตตรกุศล ฝ่ายกุศล ได้แก่ ทาน
ศีล ภาวนา เป็นต้น ฝ่ายอกุศล ได้แก่ โลภะ โทสะ โมหะ เป็นต้นสำหรับคนที่อยู่ในอุตตรกุรุทวีป มีคุณสมบัติพิเศษสูงและประเสริฐกว่าคนชมพูทวีปและเทวดา
ชั้นดาวดึงส์ 3 ประการ คือ
1. ไม่ถือเอาเงินทอง ทรัพย์สมบัติ ว่าเป็นของตน
2. ไม่หวงแหนหรือถือเอาว่า ผู้นั้นผู้นี้เป็นบุตร ภรรยาสามีของตน
3. มีอายุยืนถึง 1,000 ปีเสมอ
สำหรับเรื่องของปุพพวิเทหทวีปและอปรโคยานทวีป ไม่มีอะไรพิเศษ ชีวิตความเป็นไปต่างๆ
คล้ายคนในชมพูทวีป เว้นแต่ความเจริญของโลกและจิตใจของผู้คน ถึงจะสูงก็ไม่สูงเท่าคนในชมพูทวีปแม้จะต่ำก็ไม่ต่ำเท่าคนในชมพูทวีป เป็นไปในฐานะกลางๆ พระโพธิสัตว์ก็ดี พระสัมมาสัมพุทธเจ้าพระอรหันตสาวกทั้งหลายก็ดี เมื่อจะบังเกิด จะอุบัติขึ้นเฉพาะในชมพูทวีปเท่านั้น ไม่เกิดสร้างบารมีที่โลกมนุษย์ทวีปอื่นๆเหตุที่ทำให้มาเกิดเป็นมนุษย์ เพราะเป็นผู้มีมนุษยธรรม คือ ธรรมที่ทำให้เป็นมนุษย์ ซึ่งก็คือศีลทั้ง5 ข้อ หากเป็นผู้ที่บกพร่องในการรักษาศีลแล้ว ก็ยากที่จะกลับมาเกิดเป็นมนุษย์ได้อีก
จากหนังสือ DOU
วิชา GL 101 จักรวาลวิทยา
กลุ่มวิชาเป้าหมายชีวิต
