มีความอดทน
มีความอดทนใจเย็นแม้จะถูกรุกรานด้วยคำหยาบคายก็ตาม คราวหนึ่งพระพุทธองค์เสด็จไปบิณฑบาตในนิคม
ของชาวถูลู มีพระภิกษุโอรส เจ้าลิจฉวีชื่อสุนักขัตตะ เป็นผู้ติดตาม พอเสด็จไปถึงที่แห่งหนึ่ง ได้พบอเจลกะตนหนึ่งชื่อโกรักขัตติยะ ซึ่งประพฤติตนอย่างสุนัข เดินด้วยข้อศอกและเข่ากินอาหารที่กองบนพื้นด้วยปากเมื่อสุนักขัตตะเห็นเข้าก็คิดในใจว่า เขาเป็นพระอรหันต์ที่ดีองค์หนึ่ง เมื่อพระพุทธเจ้าทรงทราบความคิดของเขาจึงตรัสปรามว่า ดูก่อนโมฆบุรุษ คนอย่างเธอยังจะปฏิญาณตนว่าเป็นศากยบุตรอยู่อีกหรือ พระสุนักขัตตะจึงทูลถามว่า เหตุไฉนพระพุทธองค์จึงตรัสอย่างนั้น พระพุทธองค์ก็ตรัสตอบว่า เพราะเธอเชื่อว่า อเจลกะ1 เรื่องพระปูติคัตตติ เถระ, อรรถกถาขุท ทกนิกาย คาถาธรรมบท, มก. เล่ม 40 หน้า 435437 2 ลัทธิวิหาริก หมายถึง ลูกศิษย์ที่คอยรับใช้
ผู้ประพฤติเหมือนสุนัขเป็นพระอรหันต์ที่ดี เมื่อได้ยินเช่นนั้นสุนักขัตตะได้กล่าวย้อนว่า พระผู้มีพระภาคยังหวง ความเป็นพระอรหันต์ไว้อีกหรือ ซึ่งค่อนข้างจะเป็นการย้อนที่เจ็บแสบ แต่พระพุทธองค์ก็ทรงโต้ตอบต่อไปอย่างปกติ 1
อีกคราวหนึ่ง พระพุทธองค์เสด็จเข้าไปบิณฑบาตในที่อยู่ของอัคคิกภารทวาชพราหมณ์ ผู้เคร่งในศาสนาพราหมณ์ กำลังทำการบูชาไฟ เมื่อเห็นพระพุทธเจ้าเสด็จมา เขาได้ส่งเสียงร้องบอกว่า หยุดอยู่นั้นแหละ คนหัวโล้น หยุดอยู่นั้นแหละสมณะ หยุดอยู่นั้นแหละคนถ่อย ซึ่งเป็นคำเรียกด้วยความดูถูกเหยียดหยามแต่พระพุทธองค์ก็ได้ตรัสถามไปอย่างปกติว่า พราหมณ์ ท่านรู้จักคนถ่อยหรือ ธรรมที่ทำให้คนเป็นคนถ่อยเป็นอย่างไรหรือ เมื่อเขาบอกว่า ไม่รู้ พระองค์ก็ทรงแสดงธรรมแก่เขา จนปฏิญาณตนเป็นอุบาสกในที่สุด 2
จากหนังสือ DOU
วิชา DF 101 การทำหน้าที่กัลยาณมิตรเบื้องต้น
กลุ่มวิชาการทำหน้าที่กัลยาณมิตร
