เมื่อรักษาศีลกันเต็มที่จริงๆ อย่างชนิดศีลแช่อิ่ม คือเอาชีวิตเป็นเดิมพันกัน ไม่ใช่รักษาแบบเหยาะๆ แหยะๆ เป็นศีลจิ้ม หรือว่าศีลเชื่อม
พระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้ตรัสถึงอานิสงส์เอาไว้มากมาย แต่ถ้าจะกล่าวโดยย่อแล้วทุกครั้งเวลาเรารับศีลจากพระ ท่านจะสรุปอานิสงส์ของศีลไว้ ว่ามีอยู่ ๓ ประการด้วยกัน คือ
๑. สีเลนะ สุคะติง ยันติ แปลว่า การรักษาศีลทำให้ไปสู่สุคติ
ถ้าเป็นภาษาชาวบ้านก็บอกว่า เมื่อตั้งใจรักษาศีลกันอย่างเต็มที่ดีแล้ว จะทำให้ไปดี หรือว่ามีอนาคตดี
คือแน่นอนลงไปเลยว่า เมื่อมีศีลแล้ว ชาตินี้อย่างไรก็ไม่ต้องไปเข้าคุกเข้าตาราง ไม่ต้องไปเข้าห้องขัง
เพราะฉะนั้น คำว่าไปสู่สุคติในที่นี้ก็คือ รักษาศีลแล้วอนาคตในชาตินี้ จะมีแต่ความเจริญรุ่งเรือง ไม่มีเวร ไม่มีภัย
อนาคตในชาติหน้า แม้ตายไปก็ไม่ตกนรก กลับมาเกิดอีกที ถ้าเป็นมนุษย์ก็เป็นมนุษย์ที่ไม่มีคู่แค้น เพราะว่าไม่ได้ไปทำความแค้นไว้กับใคร ไปถึงไหนก็มีแต่คนรัก คนเมตตา
๒. สีเลนะ โภคะสัมปะทา แปลว่า การรักษาศีลทำให้เกิดโภคทรัพย์ หรือจะแปลว่า ศีลทำให้ใช้ทรัพย์เต็มอิ่ม ก็ได้
ยกตัวอย่าง เวลาที่เขาประกาศรับสมัครพนักงาน ไม่มีประกาศไหนเลยต้องการรับคนที่ชอบฆ่า ชอบลักขโมย ชอบประพฤติผิดในกาม ชอบเที่ยวกลางค่ำกลางคืน ชอบพูดโกหก ชอบ เมาเหล้าเข้าไปร่วมทำงาน มีแต่อยากจะได้คนมีศีลทั้งนั้น
เพราะฉะนั้น ถ้าใครเป็นผู้ที่มีศีลและประกอบกับมีคุณสมบัติ มีคุณงามความดี มีความสามารถ ถึงแม้ความสามารถด้านนั้นๆ จะเท่ากับคนอื่น แต่ว่าด้วยความที่มีศีลนั้นก็จะทำให้ใครๆ รีบคว้าเอาไปร่วมงานด้วย นี่คือศีลทำให้เกิดโภคทรัพย์ได้ง่าย
ยังไม่พอ นอกจากทำให้สมบัติเกิดได้ง่าย หรือไม่ต้องไปเป็นลูกจ้างใคร สามารถทำมาหากินเอง เพราะเมื่อมีศีลไม่ไปเมาหัวตำดินเสียแล้ว ก็มีเวลามาทำงานได้มาก ยิ่งกว่านั้น ศีลยังทำให้ใช้ทรัพย์สมบัติได้เต็มอิ่มอีกด้วย
ยกตัวอย่าง คนที่ร่ำรวยมากๆ ที่ชอบพูดว่าแม้เขาจะดื่มเหล้าทุกวัน สมบัติของเขาก็ไม่ได้พร่องไปเท่าไร ไม่ได้ทำให้เขาเดือดร้อนอะไร
แต่ว่าพอดื่มเหล้าเข้าไปมากเข้าๆ ทำให้ตับก็พัง ไตก็พัง พอตับพัง ไตพัง กระเพาะพัง ถึงมีสมบัติพันล้านก็กินไม่เต็มอิ่ม เพราะว่ากระเพาะมันพังไปเสียแล้ว จะไปกินเต็มอิ่มได้อย่างไร
หรือว่าเที่ยวไปยุ่งกับลูกเขา ภรรยาเขา ถึงแม้ไปยุ่งได้กี่คนๆ ก็ไม่เต็มอิ่ม เพราะต้องคอยหวาดผวากลัวว่าเดี๋ยวเจ้าของเขาตามมาเจอ
เพราะฉะนั้น ไม่ว่ากรณีใด หากได้ทำผิดศีลไว้แล้ว ถึงจะมีทรัพย์สมบัติมากเท่าไรก็บริโภคไม่เต็มอิ่ม
ส่วนใครมีศีลบริสุทธิ์ ถึงแม้ไม่ค่อยจะร่ำรวย แต่ว่าสมบัติที่มีอยู่นั้นเขาสามารถใช้ได้เต็มอิ่ม ใช้อย่างไม่ต้องหวาดผวาเลย
๓. สีเลนะ นิพพุติง ยันติ แปลว่า การรักษาศีลทำให้หลุดพ้นจากกิเลส ไปพระนิพพาน
พอบอกว่าศีลทำให้ไปพระนิพพาน เดี๋ยวจะไม่กล้ารักษาศีลกัน เพราะว่าบางคนเขากลัวจะไปนิพพาน แต่ว่านิพพาน หรือนิพพุติงนี้มีหลายระดับลูกเอ๋ย
นิพพานขั้นต้น คือ สงบเย็น เมื่อมีศีลแล้วจะทำให้มีความสงบเย็น ชุ่มฉ่ำอยู่ในใจ ไม่ต้องหวาดผวาอะไรทั้งสิ้น
นิพพานขั้นสูง เมื่อรักษาศีลเข้มข้นไปเรื่อยๆ มากเข้าๆ จนกระทั่งกลายเป็นศีลแช่อิ่มไปแล้ว แม้มีใครเอามีดมาจ่อคอ เอาปืนมาจ่อหัว จะให้ทำความชั่ว ก็ตายเสียดีกว่า ถ้าใจมั่นคงขนาดนี้ละก็ ใจจะเป็นสมาธิได้ง่าย เมื่อใจเป็นสมาธิขึ้นมาเพราะอำนาจศีลที่มั่นคง ไม่ว่าหลับตาลืมตาก็สว่างโพลงยิ่งกว่าตะวันเที่ยงโดยอัตโนมัติ ความสว่างโพลงยิ่งกว่าตะวันเที่ยงนี้ จะทำให้สามารถไปเห็นกิเลสที่อยู่ในใจได้
เมื่อเห็นกิเลสที่ในใจด้วยอำนาจแห่งความสว่างภายในนี้แล้ว จะช้าจะเร็วเดี๋ยวได้ปราบกิเลสหมด แล้วไปพระนิพพานตามพระสัมมาสัมพุทธเจ้าจนได้
เพราะฉะนั้น ถ้าตั้งใจรักษาศีล ขั้นต้น อนาคตชาตินี้ก็ดี สามารถ ตั้งหลักตั้งฐานได้ ขั้นต่อมาเมื่อรักษาศีลดีแล้ว สมบัติที่ยังไม่เกิดก็เกิดขึ้นโดยง่าย สมบัติที่เกิดแล้วก็ใช้ได้เต็มอิ่ม
ยิ่งกว่านั้น ชาตินี้ทั้งชาติจะสงบเย็น ไม่มีเวร ไม่มีภัย พระนิพพานก็รอท่า พระสัมมาสัมพุทธเจ้าก็รักเรา
