สิ่งแวดล้อม ๕
สิ่งแวดล้อม คือ สิ่งภายนอกตัวเราที่มีผลต่อการดำรงชีวิต ทั้งโลกมีสิ่งแวดล้อม ๕ ที่ทุกคนต้องร่วมมือดูแลรักษาให้สะอาด และเป็นระเบียบ เพื่อเป็นที่อยู่ที่พึ่งให้ชีวิตดำรงอยู่เป็นสุข ไม่ทำความเดือดร้อนให้แก่ตนเอง ผู้อื่น และสิ่งแวดล้อมซึ่งแสดง ดังภาพที่ ๘
ภาพที่ ๘ สิ่งแวดล้อม ๕
สิ่งแวดล้อม ๕ ที่มีผลต่อมนุษย์และเพื่อนร่วมโลก มีดังนี้
๑. สิ่งแวดล้อมที่เป็นธรรมชาติ ได้แก่ ภูมิอากาศ ภูมิประเทศ เช่น ลม ฝน แดด ที่ราบ ที่ลุ่ม ต้นไม้ พืชพรรณต่าง ๆ ฯลฯ เพื่อให้ มนุษย์มีอากาศหายใจ มีน้ำดื่มน้ำใช้ไว้บริโภคใช้สอย ทั้งเป็นแหล่ง วัตถุดิบเพื่อผลิตปัจจัย ๔ และสิ่งของเครื่องใช้ต่าง ๆ อีกด้วย
๒. สิ่งแวดล้อมที่เป็นสิ่งมีชีวิต ได้แก่ สัตว์ทั่วไป สัตว์เลี้ยง สัตว์มีพิษ สัตว์ร้าย สัตว์พาหะโรค และสิ่งมีชีวิตขนาดเล็ก เพื่อ ช่วยกิน ย่อยสลายสิ่งปฏิกูลต่าง ๆ ทำให้เกิดสมดุลทางธรรมชาติ ซากของสัตว์เหล่านี้อาจใช้เป็นแหล่งวัตถุดิบเพื่อผลิตปัจจัย ๔ และทรัพยากรใช้สอยต่าง ๆ ได้อีกด้วย
๓. สิ่งแวดล้อมที่เป็นบุคคล ได้แก่ บุคคลที่อยู่แวดล้อม ตัวเรา ประกอบด้วยบิดามารดา ครูอาจารย์ มิตรสหาย เพื่อนบ้าน คู่ครอง เจ้านาย ลูกน้อง สมณะนักบวช ตลอดจนถึงคนจร คนต่างชาติ และต่างศาสนาที่อยู่ร่วมโลก ซึ่งต่างต้องพึ่งพาอาศัย ช่วยเหลือกัน ด้านการผลิต การหา การใช้ และการเก็บปัจจัย ๔ รวมถึงผลิต ทรัพยากรใช้สอยอำนวยความสะดวกต่าง ๆ อีกทั้งต้องพึ่งพากัน ด้านเป็นกัลยาณมิตรต่อกัน เพื่อชี้ทางถูกในการพัฒนาตนให้เป็นผู้มี สัจจะต่อความดี มนุษย์จึงจำเป็นต้องเป็นมิตรต่อกัน สังคมจึงน่าอยู่
๔. สิ่งแวดล้อมที่เป็นทรัพยากรอำนวยความสะดวก ได้แก่ สิ่งที่มนุษย์ประดิษฐ์คิดค้นสร้างขึ้น เพื่อใช้สอยอำนวยความสะดวก ในชีวิต โดยใช้วัตถุดิบจากสิ่งแวดล้อมที่เกิดจากธรรมชาติบ้าง
สิ่งมีชีวิตบ้าง แล้วมนุษย์ผู้มีปัญญาก็คิดค้นกระบวนการและ เทคโนโลยี เพื่อเปลี่ยนวัตถุดิบเหล่านั้นมาเป็นสิ่งอำนวยความ สะดวกในชีวิต เช่น บ้าน อาคาร สิ่งปลูกสร้าง ถนน รถยนต์ เสื้อผ้า ของใช้ชนิดต่าง ๆ ฯลฯ
๕. สิ่งแวดล้อมที่เป็นระเบียบแบบแผนจริยธรรม เป็นแบบแผน การปฏิบัติที่ถกู ต้องตรงต่อความจริงของสิ่งแวดล้อม ๕ ประกอบด้วย กฎหมายที่เป็นธรรม กฎระเบียบที่ถูกต้อง วัฒนธรรมประเพณี อันดีงาม มารยาทสังคม แบบอย่างการทำความสะอาดจัดระเบียบ แบบอย่างความประพฤติการอยู่ร่วมกันควรแก่หน้าที่ การงาน และ สิทธิ ฯลฯ สิ่งแวดล้อมที่เป็นจริยธรรมเหล่านี้เองที่ทำให้สมาชิก ในสังคมนั้นรู้และประพฤติตนได้ถูกต้อง ตลอดชีวิตมนุษย์จึงขึ้นกับ สิ่งแวดล้อม ๕ อย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ ดังแสดงในภาพที่ ๙
ทำลายสิ่งแวดล้อม ๕
| ธรรมชาติไม่รักษา | โลกยิ่งกว่าทะเลทราย |
| เบียดเบียนฆ่าทำลาย | กลายเป็นสัตว์ในร่างคน |
| ไม่คิดจับผิดตน | ชอบ-ถูก ใครไม่เจอ |
| เฟ้อฟุ้ง เช้า สาย บ่าย | ตราบเท่าตายไร้เอาจริง |
| แบบแผนเหยียบย่ำทิ้ง | บอดโง่ยิ่ง เต่า ปู ปลา |
| แวดล้อมถ้วนสิ่งห้า | รักษาไว้สุขใจเทอญ |
สัจจะต่อความดี อานุภาพพลิกโลก
พระเผด็จ ทตฺตชีโว
คณะวิพากษ์ คณะจัดทำต้นฉบับและหนังสือ
