DOU ความรู้พระพุทธศาสนาเพื่อการพัฒนาตนเอง

สรุปสาระสำคัญของความรู้ความเข้าใจเรื่องกฎแห่งกรรม มีดังต่อไปนี้คือ 1) ถ้ายังไม่หมดกิเลสต้องเวียนว่ายตายเกิดอยู่ในวัฏสงสารอย่างไม่มีกำหนด 2) ไม่ว่าจะเวียนว่ายตายเกิดเป็นอะไรก็ตามแต่ มนุษย์บ้าง สัตว์เดรัจฉานบ้าง อยากให้รับรู้ว่ายังมีวิบากกรรมทั้งดีและชั่วอีกเป็นจำนวนมากมายนับไม่ถ้วนรอเข้าคิวส่งผล บางคนประสบความทุกข์จากเรื่องราวในชีวิตจึงฆ่าตัวตายเพื่อหนีทุกข์ แต่หารู้ไม่ว่ายังจะต้องเจอทุกข์ต่ออีก เหมือนหนีเสือปะจระเข้ ฉะนั้นให้พยายามแก้ไขปัญหาด้วยวิธีการตามหลักไตรสิกขา ถึงชาตินี้จะไม่ดีขึ้นมากแต่ชาติต่อไปก็อาจพ้นวิกฤติปัญหาเช่นนี้ไปได้

  ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ใครพึงกล่าวว่า คนทำกรรมอย่างใดๆ ย่อมเสวยกรรมนั้นอย่างนั้นๆ ดังนี้ เมื่อเป็นอย่างนั้น การอยู่ประพฤติพรหมจรรย์ก็มีไม่ได้ ช่องทางที่จะทำที่สุดทุกข์โดยชอบก็ไม่ปรากฏ ส่วนใครกล่าวว่าคนทำกรรมอันจะพึงให้ผลอย่างใดๆ ย่อมเสวยผลของกรรมนั้นอย่างนั้นๆ ดังนี้ เมื่อเป็นอย่างนี้ การอยู่ประพฤติพรหมจรรย์ย่อมมีได้ ช่องทางที่จะทำที่สุดทุกข์โดยชอบก็ย่อมปรากฏ

สมัยหนึ่ง พระผู้มีพระภาคเจ้าประทับอยู่ที่พระวิหารเวฬุวัน อันเคยเป็นสถานที่พระราชทานเหยื่อแก่กระแต เขตพระนครราชคฤห์ สมัยนั้นแล ท่านพระสมิทธิอยู่ในกระท่อมในป่า ครั้งนั้น ปริพาชกโปตลิบุตรเดินเล่นไปโดยลำดับเข้าไปหาท่านพระสมิทธิยังที่อยู่แล้ว ได้ทักทายปราศรัยกับท่านพระสมิทธิ ครั้นผ่านคำทักทายปราศรัยพอให้ระลึกถึงกันไปแล้ว จึงนั่ง ณ ที่ควรส่วนข้างหนึ่ง

    สมัยหนึ่ง พระผู้มีพระภาคเจ้าประทับอยู่ที่พระวิหารเชตวัน อารามของอนาถบิณฑิกเศรษฐี เขตพระนครสาวัตถี สมัยนั้นแล สุภมาณพ โตเทยยบุตรเข้าไปเฝ้าพระผู้มีพระภาคเจ้ายังที่ประทับ แล้วได้ทักทายปราศรัยกับพระผู้มีพระภาคเจ้า ครั้นผ่านคำทักทายปราศรัยพอให้ระลึกถึงกันไปแล้ว ได้นั่ง ณ ที่ควรส่วนข้างหนึ่ง

ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ใครพึงกล่าวว่า คนทำกรรมอย่างใดๆ ย่อมเสวยกรรมนั้นอย่างนั้นๆ ดังนี้ เมื่อเป็นอย่างนั้น การอยู่ประพฤติพรหมจรรย์ก็มีไม่ได้ ช่องทางที่จะทำที่สุดทุกข์โดยชอบก็ไม่ปรากฏ

  ดังที่ทราบกัน เมื่อกิเลสยังปรากฏอยู่แก่ผู้ใด ผู้นั้นย่อมเสี่ยงต่อการสร้างกรรมทั้งดีหรือชั่ว เมื่อสร้างกรรมย่อมมีผลรองรับติดตามไปทุกที่ทุกสถานเหมือนเงาตามตัว บางทีให้ผลทันที

พระสัมมาสัมพุทธเจ้า ประทีปแห่งโลกและจักรวาล ทรงบังเกิดขึ้นเพื่อบำบัดทุกข์บำรุงสุขให้แก่มวลหมู่สรรพสัตว์ เป็นนาถเอกของโลกและจักรวาล

สัมมาทิฏฐิ คือ การมีความเห็นตรงตามความเป็นจริง มีความเห็นที่ไม่ผิดจากนี้ว่า “    ทานที่ให้แล้วมีผล การเซ่นสรวงมีผล การบูชามีผล ผลวิบากของกรรมดีและกรรมชั่วมีจริง โลกนี้มีจริง โลกหน้ามีจริง มารดาบิดามีบุญคุณต่อบุตรธิดาจริง สัตว์โอปปาติกะมีจริง สมณพราหมณ์ผู้ประพฤติดีปฏิบัติชอบ รู้แจ้งประจักษ์ทั้งโลกนี้และโลกหน้าแล้ว สั่งสอนให้ผู้อื่นรู้ตามมีจริง”

อพยาบาท คือ การไม่พยาบาทปองร้าย มีใจไม่คิดประทุษร้ายผู้อื่นว่า “    ขอสัตว์เหล่านี้ จงอย่จองเวรกัน อย่าเบียดเบียนกัน อย่ามีความทุกข์ จงมีแต่ความสุข อยู่รอดปลอดภัยเถิด”

    มุสาวาทา เวรมณี คือ การเว้นขาดจากการพูดเท็จ ไม่ว่าจะเป็นผู้กล่าวเท็จทั้งที่รู้ตัว หรือเพราะเหตุแห่งผู้อื่น คือ การเป็นพยาน เป็นต้น หรือเพราะการให้อามิสสินจ้างแม้เพียงเล็กน้อย ก็ไม่ควรกล่าวเท็จทั้งสิ้น

คือ เว้นขาดจากการประพฤติผิดในกาม ไม่ประพฤติล่วงเกินหญิงที่มีคู่ครองแล้ว หญิงที่อยู่ในความดูแลของพ่อแม่ หญิงที่มีญาติพี่น้องดูแล หรือหญิงที่มีบุรุษหมั้นไว้แล้ว และไม่ประพฤตินอกใจคู่ครองของตน

อทินนาทานา เวรมณี คือ เว้นขาดจากการลักทรัพย์ ไม่ถือเอาสิ่งของที่เจ้าของไม่ได้ให้ด้วยจิตคิดขโมย ไม่ว่าของนั้นจะอยู่ในบ้านของเขา อยู่ในป่าหรือที่ไหนๆ ก็ตาม

คือ การเว้นจากการทำชีวิตสัตว์ให้ตกล่วง วางท่อนไม้ วางศัสตรา มีความละอาย มีความเอ็นดู มีความเมตตากรุณาต่อสัตว์ทั้งหลาย

กุศลกรรมบถ หมายถึง ทางแห่งกรรมดีหรือทางแห่งกรรมที่เป็นกุศล คือ กรรมดีอันเป็นทางนำไปสู่สุคติ13) มีทั้งหมด 10 อย่าง

เจตนาเป็นเหตุให้เห็นผิด เพราะไม่มีการถือเอาตามความเป็นจริง คัดค้านข้อประพฤติปฏิบัติของสัตบุรุษทั้งหมด โดยนัยเป็นต้นว่า ทานที่ให้แล้วไม่มีผล ชื่อว่า มิจฉาทิฏฐิ

  เจตนาเป็นเหตุปองร้าย คือ การคิดกระทำให้ผู้อื่นประสบความพินาศ ชื่อว่า พยาบาท หมายความว่า ความคิดปองร้ายของผู้มุ่งจะทำร้ายชีวิตของสัตว์อื่น

   เจตนาเป็นเหตุละโมบ ในเมื่อเห็นสิ่งของของผู้อื่นแล้วเพ่งเล็ง โดยน้อมเข้ามาหาตนว่า “    ทำอย่างไร ของนี้จะพึงเป็นของเรา” ชื่อว่า อภิชฌา

  เจตนาเป็นเหตุกล่าวถ้อยคำที่หาประโยชน์มิได้ คือ กำจัดทางแห่งประโยชน์สุขที่บุคคลจะได้รับชื่อว่า สัมผัปปลาปะ

เจตนาแผ่ไปเผาผลาญจิตของผู้ฟัง ชื่อว่า ผรุสวาจา เจตนาเป็นเหตุประทุษร้าย ก่อให้เกิดความพยายามทางกายและทางวาจา อันเป็นเหตุทำลายไมตรีของผู้อื่น ชื่อว่า ผรุสวาจา อีกอย่างหนึ่ง เจตนาในการพูดเพื่อมุ่งทำลายจิตใจของผู้ฟัง ชื่อว่า ผรุสวาจา

เจตนาของผู้มีจิตเศร้าหมองพยายามกระทำหรือพูด เพื่อต้องการให้คนอื่นมารักตนหรือเพื่อต้องการทำลายให้คนอื่นเกิดความแตกแยก ชื่อว่า ปิสุณาวาจา

  คำว่า มุสา แปลว่า เท็จ เจตนาทำให้พูดเท็จ ชื่อว่า มุสาวาท ได้แก่ อกุศลเจตนาที่ก่อให้เกิดความพยายามทางกายและทางวาจาของคนโกง โดยมุ่งจะหลอกลวงคนอื่นให้เสียประโยชน์